Dit artikel is gebaseerd op een publicatie in ‘The Power of Partnerships’ van Partos. Lees het originele artikel hier (p. 24).
Een boost voor kleinschalige theeproductie in Indonesië
Kleinschalige theeboeren in Indonesië spelen een grote rol in de nationale theeproductie: samen leveren zij bijna 40% van alle thee in het land. Toch lopen de opbrengsten al jaren terug. Daarom werkt Paguyuban Tani Lestari – een organisatie die meer dan 40.000 boeren vertegenwoordigt – sinds 2016 aan betere teeltmethoden, gezamenlijk beheer en een sterkere positie. Maar ondanks deze inspanningen bleven veel boeren afhankelijk van lastige en onvoorspelbare internationale markten.
In 2021 sloot de organisatie zich aan bij het Power of Voices-programma van Solidaridad, RECLAIM Sustainability!, om nieuwe manieren te vinden om boeren te ondersteunen. Denk aan betere toegang tot lokale markten, eerlijke prijzen en duurzame landbouwpraktijken.
In 2022 leidde dit tot de lancering van Teh nDeso – een theemerk dat volledig in handen is van de producenten en werd ontwikkeld in samenwerking met Solidaridad Azië en BWI.
Dankzij dit merk kunnen boeren hun thee rechtstreeks aan Indonesische consumenten aanbieden. Dat zorgt niet alleen voor extra werkgelegenheid voor vrouwen, maar ook een groeiend gevoel van trots binnen de gemeenschap. De verkoop steeg in korte tijd van 10 ton naar meer dan 180 ton per jaar. Het inkomen van boeren nam hierdoor toe met 15 tot 25%.
“BWI en Solidaridad hebben ons in elke stap gesteund: van het verbeteren van onze plantages en het produceren van betere theebladeren tot het verwerken van onze eigen thee.“
– Waras Paliant, voorzitter van Paguyuban Tani Lestari
Hoe Teh nDeso consumenten dichterbij de boeren brengt
Met creatieve marketing verbindt Teh nDeso Indonesische consumenten rechtstreeks met de kleinschalige boeren die hun thee verbouwen. Het succes rust op 3 pijlers:
- Een goed verhaal en herkenbare uitstraling: Teh nDeso betekent ‘thee uit het dorp’ in het lokale dialect van Midden-Java. Het verwijst naar de oorsprong van de thee en naar het unieke karakter van het landschap waar deze wordt verbouwd. Op de verpakking prijkt de Indonesische vlag, wat de identiteit als lokaal, kwalitatief merk onderstreept.
- Directe verbinding: elk pakje thee bevat een QR-code die verwijst naar informatie over de herkomst van de thee, duurzame landbouwpraktijken en korte films met de boeren. Zo ontstaat een band tussen producent en consument.
- Een bijzonder distributienetwerk: De thee wordt niet via grote tussenhandelaren verkocht, maar door coöperaties die zelf verwerken en samenwerken met een team van vrouwelijke ondernemers en kleinschalige boeren. In verschillende grote steden zijn inmiddels meer dan 100 Teh-nDeso-kraampjes geopend. Hierdoor is de vraag gegroeid tot zo’n 120 kilo thee per maand.
Nieuwe kansen voor vrouwelijk ondernemerschap
Naast de indrukwekkende groei op de markt is Teh nDeso uitgegroeid tot een krachtige motor voor vrouwelijk ondernemerschap. Meer dan 900 vrouwen en kleinschalige boeren verkopen de thee in hun eigen buurten en lokale winkels.
Watini, theeboerin en moeder, verdiende vóór haar deelname aan Teh nDeso ongeveer €50 per maand. Nu zorgt een extra inkomen van €29 ervoor dat ze kan voorzien in de behoeften van haar gezin en leningen kan afbetalen.
“Mensen hebben nu een beter beeld van mij, en ik word niet langer gezien als zomaar een landarbeider,” zegt ze. “Door mee te doen aan het Teh nDeso-initiatief kan ik me veroorloven mijn kinderen een goede opleiding te geven.”
Voor Sripah, uit het dorp Kalimba, heeft de mogelijkheid om meer te verdienen met de verkoop van haar thee haar ondernemingszin aangewakkerd: “Ik deed nauwelijks mee aan groepsactiviteiten en was volledig afhankelijk van de beslissingen van mijn man. Nu tellen mijn meningen mee, en zelfs mijn man luistert ernaar.”
Sripah verkoopt nu ongeveer 8 doosjes theezakjes en 10 balen losse thee per maand, maar de echte waarde ligt in haar hernieuwde zelfvertrouwen.
Over RECLAIM Sustainability!
RECLAIM Sustainability! is een consortium van Solidaridad, Fairfood, TrustAfrica en Business Watch Indonesia (BWI). Samen met hun partners streven zij naar echte en inclusieve duurzaamheid in mondiale waardeketens, waarin de stemmen van boeren, mijnwerkers, arbeiders en burgers goed vertegenwoordigd zijn in besluitvorming, en het maatschappelijk middenveld wordt versterkt. Gendergelijkheid en sociale inclusie vormen een integraal onderdeel van het programma en de beoogde impact.