In september werd het tweede jaarverslag van het goudconvenant gepubliceerd. Wat hebben die twee jaar opgeleverd? Is er in Nederland nu meer draagvlak voor verantwoorde goudmijnbouw? Merken de vrouwen en mannen in de mijnen daar iets van?

Resultaten van twee jaar goudconvenant

Het tweede jaar begon met een stevige evaluatie van het eerste jaar. Mede naar aanleiding van kritische vragen van Solidaridad werd de trage voortgang van het eerste jaar onderzocht. Aanpassingen in de werkwijze volgden, maar dat nam veel tijd, die ten koste ging van het werken aan de doelstelling. Mede hierdoor vallen ook de resultaten van het tweede jaar tegen. 

In het jaar 2018-2019 publiceerde 38% van de bedrijven die meedoen met het convenant een zogenaamd due diligence jaarverslag. Doel van zo’n jaarverslag is om verantwoording af te leggen over waar het goud dat bedrijven inkopen vandaan komt en welke risico’s er zijn voor mens en milieu bij de partijen waar het goud wordt ingekocht. Het is mooi dat er nu verslagen verschijnen maar ze zijn vaak wel voor verbetering vatbaar. Zo geven de meeste rapporten slechts beperkte informatie over de toeleveringsketen en welke risico’s zijn geïdentificeerd. Bovendien zou ieder deelnemend bedrijf aan het convenant zo’n verslag moeten maken.  

Weinig nieuwe interesse voor deelname convenant

De doelstelling om aan het einde van het tweede jaar met veertig partijen in het convenant aan verantwoord goud te werken is niet gehaald. Slechts één bedrijf, Aunexum Precious Metals Group, heeft zich in het tweede jaar aangesloten bij het convenant. Ook kondigde Max Havelaar dit jaar haar vertrek aan uit de goudsector en daarmee ook uit het convenant. Natuurbeschermingsorganisatie IUCN NL besloot ook om het convenant te verlaten. Zo staat de teller na twee jaar nog steeds op 21 partijen die meedoen.

De brancheorganisaties Federatie Goud en Zilver (FGZ) en het Nederlands Gilde van Goudsmeden (NGG) hebben een gedragscode opgesteld en stimuleren de naleving ervan onder hun leden. Dat helpt om goudsmeden en juweliers op het spoor van verantwoord goud te zetten. FGZ en NGG willen met deze gedragscode hun leden ondersteunen bij het bevorderen van transparantie in hun ketens.

Nog lange weg voor verbeteringen in de mijnbouw

De trage voortgang in het convenant leidt nog nauwelijks tot verbeteringen in de mijnen. Met steun van FairPhone en Philips werkt Solidaridad samen met Unicef, Stop Kinderarbeid en Fairtrade Foundation UK aan een project in de goudmijnen in Busia in Oeganda. Maar dit is vooralsnog het enige project dat gericht is op directe steun aan de kleinschalige mijnbouwers. Een werkgroep van het convenant onderzoekt of er meer projecten kunnen worden ondersteund. Dat zou een mooie ontwikkeling zijn die de trage voortgang en samenwerking in het goudconvenant kan vlot trekken.