De meesten van ons hebben ten minste één katoenen item in onze kledingkast hangen. Waarschijnlijk zelfs een hele selectie. Katoen voelt fijn aan en ademt lekker in warm weer. Maar hoe zit het productieproces van een katoenen kledingstuk eigenlijk in elkaar? En wat zijn vaak de uitdagingen en mogelijkheden bij een duurzaam productieproces?
Het katoenplantje
Katoenteelt en -oogst
Het begint allemaal met het verbouwen van katoen. Wereldwijd zijn er veel kleine boeren werkzaam in de katoensector; ze nemen zo’n 75% van de productie voor hun rekening. Deze boeren hebben katoenplantages van maar 1 of 2 hectare en moeten alle productie handmatig uitvoeren. Dat is een heel arbeidsintensief proces.
Ook worden er regelmatig bestrijdingsmiddelen gebruikt die schade kunnen aanbrengen aan het milieu en aan de gezondheid van de telers en die van hun families, bijvoorbeeld doordat voedselgewassen en drinkwater in aanraking komen met deze chemicaliën. Daarnaast is er een risico om in aanraking te komen met bestrijdingsmiddelen als deze op een onveilige manier worden opgeslagen.
Dit kan anders: bijvoorbeeld door boeren te trainen in duurzame katoenteelt, waarbij zoveel mogelijk natuurlijke bestrijdingsmiddelen worden gebruikt, de bodem niet wordt uitgeput door naast katoen ook andere gewassen te verbouwen en er efficiënt met water wordt omgegaan.
Handmatig oogsten van katoen
Spinnen, weven en verven van de stof
Nadat de katoen geoogst is, wordt het ontpit door de ginner. De balen schone katoen die de ginner perst, worden meestal opgekocht door internationale handelaren die ze doorverkopen aan spinners. In deze fase gaat het katoen vaak de hele wereld over. Vervolgens wordt de katoen gesponnen tot draden en tot stof geweven of gebreid in weer een andere textielfabriek.
Een belangrijke stap is het spinnen van katoen
Dan moet de stof geverfd worden. Het kleuren van de stof is nog vaak een chemisch, zeer vervuilend en ongezond proces. Het kan gelukkig anders door het gebruik van bijvoorbeeld een gesloten afvalwatersysteem waarbij geen verontreinigd afvalwater geloosd wordt. In onze textielprogramma’s hebben wij hier met succes gebruik van gemaakt.
Snijden, printen en naaien
Vervolgens wordt de stof gesneden, geprint en genaaid. Het is hierbij goed om je te realiseren dat dit allemaal handwerk betreft. Helaas wordt dit lang niet overal onder menswaardige omstandigheden uitgevoerd. Textielfabrieken zijn wereldwijd helaas nog steeds vaak onder het niveau van internationale normen: textielarbeiders werken lange dagen en worden weinig betaald. Vooral vrouwen lijden hieronder omdat veruit de meeste fabrieksarbeiders vrouw zijn. Sexuele intimidatie komt veel voor. Daarnaast zijn de veiligheidsstandaarden in veel fabrieken onvoldoende.
Het naaien van kleding in een Ethiopische textielfabriek. Foto: Reineke Ekering
Gelukkig kan dit anders en worden er via diverse initiatieven stappen gezet om de arbeidsomstandigheden in textielfabrieken te verbeteren. Hierbij zijn o.a. de veiligheid in de fabriek, werkdruk, loon en recht op inspraak van de werknemer van essentieel belang.
Lees bijvoorbeeld meer over ons driejarig project het Better Mill Initiative met partner Sympany in Ethiopië waar we direct samenwerken met textielfabrieken.
Op weg naar jou, de consument
Dan is het zover: honderden mensen door de hele productieketen hebben gewerkt aan jouw kledingstuk. De laatste persoon in de keten ben jij, de belangrijkste schakel. De manier waarop jij met je kledingstuk omgaat, bepaalt namelijk voor een groot deel de voetafdruk van je t-shirt of jurk. Een paar tips: was je kleding niet te veel of te heet, kies je wasmiddel bewust en gooi je kledingstuk niet na twee keer dragen weg. Ga er zorgvuldig mee om en als je er echt klaar mee bent, breng het dan naar een recyclepunt.
Bovendien kun je samen met andere consumenten veel invloed uitoefenen. Bijvoorbeeld door bewust kleding te kopen en winkeliers en kledingmerken vragen te stellen over de herkomst en het productieproces.
De Eerlijke Shopper uit onze Modebewust campagne
Daarnaast zijn er nog veel meer betaalbare en vooral leuke manieren om duurzaam met je kleding om te gaan. Kijk eens op onze campagnesite www.mode-bewust.nl voor meer inspiratie. Hier ontvang je na je donatie van 20 euro onze Eerlijke Shopper, een tas gemaakt van 30% gerecyclede en 70% biologische katoen. Jouw bijdrage gaat naar ons Better Mill Initiative-project in Ethiopië!
Lees meer over ons werk in de textielsector in Ethiopië.