Wat is het programma?
In het Klimaathelden-programma ondersteunen we boeren in Nicaragua, Colombia, Oeganda en Kenia in duurzame landbouw. Ze planten bomen op hun plantage tussen hun koffie of cacaoplanten. Dat zorgt ervoor dat de bodem gezonder wordt, de gewassen beter bestand zijn tegen droogte én de oogst toeneemt. Tegelijkertijd leggen die bomen ook CO₂ uit de lucht vast. Via het platform Acorn kunnen bedrijven de vastgelegde CO₂ kopen in de vorm van carbon credits. Hiermee kunnen kleinschalige boeren hun inkomen met 20-60% zien groeien.
Sinds de start is het programma flink gegroeid. Er zijn nu 85.169 boeren aangesloten bij het digitale Acorn-platform, waarmee ze de opgeslagen CO₂ kunnen bijhouden en verkopen. In totaal zijn er nu maar liefst 98.569 boeren getraind in klimaatslimme landbouw, een ruime verdubbeling ten opzichte van 2023. En bijna 100% van onze 5-jarige doelstelling van 100.000 boeren.
De trainingen zijn cruciaal voor de langdurige toepassing van duurzame landbouw. Boeren hebben hierdoor zelf de kennis, die ze na afloop van het programma in 2027 zelf kunnen doorzetten. Ook werkt de kennis aanstekelijk! We zien nu al dat ook omliggende boeren buiten het programma klimaatslimme landbouw ook overnemen en toepassen.
Wat levert het op?
In totaal is er nu 146.600 ton CO₂ vastgelegd en geverifieerd op het Acorn-platform. Dat is vergelijkbaar met de jaarlijkse uitstoot van meer dan 30.000 benzineauto’s. Het gaat niet alleen om klimaatwinst: boeren profiteren ook financieel. Voor elke ton CO₂ die hun bomen opnemen, krijgen ze een vergoeding in de vorm van zogenoemde Carbon Removal Units (CRUs). Zo verdienen ze bij, zonder extra land of middelen nodig te hebben.
98.569
boeren getraind in klimaatslimme landbouw
85.169
boeren aangesloten bij het Acorn-platform
146.600
tCO₂ opgeslagen en geverifieerd op Acorn
Maar het programma heeft ook zijn uitdagingen. Door strengere internationale regels en nieuwe meetmethoden bleek het rekenmodel achter de CO₂-credits minder nauwkeurig dan gedacht. Daardoor kregen sommige boeren (nog) geen vergoeding, omdat er geen meetbare CO₂-opslag werd vastgesteld. In 2025 wordt dit aangepakt met scherpere datavalidatie, betere ondersteuning voor boeren en realistischere verwachtingen.
💡 Meer weten over CO₂-compensatie? Bekijk dan onze Veelgestelde Vragen.
Slimme technologie: Trace
Een bijzonder onderdeel van Klimaathelden is een pilot met het traceerplatform Trace, ontwikkeld door Fairfood. Daarmee kunnen bedrijven precies zien welke boer hun koffie én CO₂-compensatie levert. In 2024 deden 7.102 koffieboeren in Oeganda mee aan de pilot. In totaal werd 353 ton CO₂ vastgelegd, gekoppeld aan specifieke koffiebatches. Op het dashboard van Trace kunnen bedrijven met grafieken, kaarten en visuals precies volgen waar hun producten vandaan komen en hun aankoop bijdraagt aan toekomstbestendige en transparante ketens.
Het compenseren van CO₂-uitstoot binnen de eigen keten noemen we ‘insetting’. Binnen het klimaathelden-programma lopen verschillende insetting-pilots. Toch blijkt het nog lastig om bedrijven te overtuigen hier aan mee te doen. We willen graag dat bedrijven de meerwaarde van insetting op de lange termijn begrijpen. Door binnen de eigen keten te compenseren, versterk je de duurzaamheid en veerkracht en is er meer transparantie dan bij traditionele CO₂-compensatie (offsetting).
In deze video zie je dat Koffiecoöperaties in Oeganda zijn begonnen met het gebruik van Trace. Hiermee stroomlijnen we betalingen en transacties van boeren en wordt de transparantie en traceerbaarheid in de waardeketen vergroot.
Waarom dit belangrijk is
De impact van de klimaatcrisis is wereldwijd steeds zichtbaarder. Kleine boeren in Afrika, Latijns Amerika en Azië zijn vaak de eersten die de gevolgen voelen. Droogte, erosie en mislukte oogsten zorgen voor onzekerheid en armoede. Klimaatslimme boslandbouw helpt hen om zich aan te passen, extra inkomsten te genereren én tegelijkertijd bij te dragen aan wereldwijde klimaatdoelen. Een win-win-win!
En nu?
Het Klimaathelden-programma heeft in 2024 grote stappen gezet. Dit zorgt voor veel lessen over wat werkt en wat beter kan. In de komende twee jaar ligt de focus op kwaliteit en het verbeteren van processen. Zodat boeren altijd beloond worden voor hun inspanningen, en nog meer boeren aan de slag kunnen gaan met deze vorm van boslandbouw en CO2 compensatie. Zodat we uiteindelijk zoveel mogelijk boeren én de natuur kunnen ondersteunen.
Koffieboer Daniel Oculi tussen zijn zaailingen. Noord Oeganda, Lira regio, 2024.
Dankzij de deelnemers van de Nationale Postcode Loterij konden we dit programma financieren. Lees hier meer over de steun van de loterij.
