In het project ‘Van klimaatslachtoffer naar klimaatheld’ stappen 100.000 boeren in Nicaragua, Colombia, Oeganda en Kenia over op klimaatslimme landbouw. Ze planten bomen op hun plantage, waardoor niet alleen de koffieproductie toeneemt, maar ook CO2 uit de atmosfeer wordt gehaald. Via het platform Acorn kunnen bedrijven de carbon credits kopen die boeren genereren door het planten van bomen. Zo kunnen de kleinschalige boeren hun inkomen met 20-60% zien groeien.

Een project van deze grootte heeft een opstartperiode nodig. In alle landen zijn tientallen projectmedewerkers aangenomen en getraind. We moesten overheden informeren, zoals de nationale regering van Nicaragua en ministeries in Oeganda. Boerencoöperaties en lokale organisaties moesten worden geïnformeerd en we zochten contact met financiële instellingen. Deze opstartfase heeft enkele maanden geduurd. Zodra deze basis stond, kon het echte werk beginnen.

Boeren informeren

Bij het benaderen van boeren moeten we in eerste instantie begrip creëren over het belang van klimaatslimme landbouw en hoe er geld verdiend kan worden met het planten van bomen. CO₂-compensatie is een technisch en vrij abstract begrip, dat goed uitgelegd moet worden.

Leiders van boerencoöperaties of lokale organisaties nemen daar vaak de leiding in. Solidaridad ‘traint de trainers’, die vervolgens boeren kunnen informeren en helpen om zich te registreren op Acorn, het platform voor emissiehandel. In bijvoorbeeld Nicaragua zijn bij de zes koffiecoöperaties 120 leden getraind in thema’s als boslandbouw, emissiehandel en klimaatslimme landbouw. Op hun beurt hebben zij weer 500 boeren begeleid in het eerste jaar.

Doordat ik bij de Raad van Bestuur hoor van onze coöperatie begrijp ik hoe carbon credits werken. Maar als je straks met andere boeren praat, zul je merken dat ze niet weten hoe bomen CO₂ kunnen opnemen uit de atmosfeer.

Lorge Javier López

In totaal zijn dit eerste jaar 15.468 boeren geregistreerd op Acorn. Nog eens 10.000 boeren zijn het aanmeldproces gestart. Dat is een geweldige start van het project. Dat betekent overigens niet dat álles verliep zoals gepland. Zo zorgde een ebola-uitbraak ervoor dat de Oegandese collega’s niet naar Kenia konden reizen en zijn daar minder boeren geregistreerd dan gepland.

Trainingmodules

Door het team in Colombia is samen met Rabobank de Carbon Farming Academy ontwikkeld en door partners in gebruik genomen. Dit virtuele trainingsprogramma bevat trainingen en informatie voor zowel veldwerkers als boeren. In Nicaragua zijn de materialen al aangepast voor de lokale context, en dit gaat ook in Oeganda en Kenia gebeuren.

De Academy kan wereldwijd worden gebruikt, ook door andere organisaties dan Solidaridad. Het bereik van dit soort werk is dus veel groter dan alleen het project.

Het onderzoek naar gedragsverandering voerde &ranj uit samen met boeren in Oeganda.

Motivatiesysteem

Om de deelname van boeren in die eerste jaren betrokken te houden, ontwikkelt partner &ranj een digitaal motivatiesysteem, dat is gestoeld op actuele kennis over gedragsverandering en gamification. Dat is belangrijk, omdat het nog drie jaar duurt voordat boeren eerste betalingen ontvangen voor het planten van de bomen. Via het interactieve systeem worden boeren gemotiveerd om te blijven deelnemen.

Dit eerste jaar heeft &ranj onderzoek gedaan naar gedragsverandering bij kleinschalige boeren in het programma. Het onderzoek begon met een literatuurstudie en vervolgens heeft &ranj onderzoek gedaan met boeren, gemeenschapsleiders en overheidsvertegenwoordigers in Oost-Oeganda. Vervolgens is een prototype ontwikkeld, dat momenteel wordt getest met drie groepen van dertig boeren in verschillende regio’s in Oeganda.

De prijs van een carbon credit

Hoe hoger de prijs van een carbon credit, hoe meer inkomsten voor de boer. Toen we het projectvoorstel schreven, ging we uit van een prijs van 20 euro per carbon credit. Tijdens de laatste veiling van carbon credits brachten deze maar liefst 31 euro op. Goed nieuws voor alle deelnemende boeren!

Ondertussen is het Acorn-platform verder verbeterd. Zo zijn de remote sensing modellen verbeterd, waardoor het mogelijk is om nog nauwkeuriger op afstand kaarten te maken en te berekenen hoeveel CO₂ er per hectare wordt vastgelegd. Dat is belangrijk, omdat metingen door fysieke bezoeken veel tijd en geld kosten. Hoe meer we kunnen automatiseren en digitaliseren, hoe sneller miljoenen boeren kunnen deelnemen. En dat is uiteindelijk het doel van dit project.

Boeren die deelnamen aan pilotprojecten de afgelopen jaren, ontvingen dit jaar betalingen voor carbon credits.