De oliepalm is een efficiënt gewas. Boeren kunnen het elke 2 weken oogsten, wat voor een continue stroom van inkomsten zorgt. Het kan boerenfamilies binnen één generatie uit armoede helpen. Toch heeft de sector nog steeds veel problemen.

Ondanks het feit dat er minder bomen worden gekapt voor palmolie (in Indonesië is de ontbossing sterk gedaald en nu nog maar 10% van wat het in 2012 was) associëren veel mensen het gewas met ontbossing. In Europa neemt de vraag naar palmolie af, terwijl het de belangrijkste markt voor duurzaam gecertificeerde palmolie is. Dus moet er een nieuwe markt voor duurzame palmolie worden gezocht; een markt die meebetaalt aan duurzame teelt. Voor boeren wordt het nog lastiger om een eerlijke prijs voor hun palmolie te krijgen.

 

Is duurzame productie van palmolie de moeite waard?

De belangrijkste conclusie van de Palmolie Barometer 2025 is dat de waarde ongelijk verdeeld is over de productieketen. Kleinschalige boeren bewerken ruim een kwart van de landbouwgrond voor palmolie en oogsten ook ruim een kwart van de wereldproductie. Deze boeren verdienen vaak te weinig. Ze lijden verlies als ze investeren in duurzame productiemethodes die hen helpen om de gevolgen van klimaatverandering op te vangen. Vooral kleine boeren in Azië en Afrika zijn afhankelijk van onzekere inkomens die beïnvloed worden door schommelende prijzen en extreem weer.

De waardeketen van palmolie genereert een totale waarde van $282 miljard en $52 miljard brutowinst. Retail voegt met $83 miljard de meeste waarde toe, terwijl fabrikanten van consumentengoederen de grootste brutowinst maken met $20 miljard, 38% van de totale brutowinst in de sector. Hoewel kleine boeren $17 miljard inkomsten genereren, zes procent van de hele keten, wordt hun netto inkomen als deel van de winst in de waardeketen geschat op bijna nul (Rijk et al., 2021).

Omdat er te weinig wordt geïnvesteerd in duurzame productie en de opbrengst oneerlijk verdeeld is, loopt de palmoliesector risico. Zonder toegang tot financiering, technische hulp en beloningen voor duurzame landbouw, komen boeren in de knel. Veel boeren kampen bovendien met problemen over hun landrechten. Als je de grond niet bezit, is investeren geen optie en ligt onzorgvuldig beheer op de loer.

Een boer oogst oliepalmen. © Henkel

Meer aandacht voor eerlijke handel en samenwerking met kleine boeren

De Palmolie Barometer 2025 roept bedrijven op om anders palmolie in te kopen. In plaats van alleen te letten op duurzaamheidscertificaten, moet er meer aandacht komen voor de mensen die de palmolie produceren. Eerlijke handel en echte samenwerking moeten centraal staan, zodat boeren er ook echt beter van worden.

“Als we de palmoliesector willen verbeteren, moeten bedrijven zorgen voor een inclusieve keten waarin kleine palmolieboeren écht gehoord en betrokken worden. Alleen als ze eerlijke prijzen betalen, kunnen boeren een leefbaar inkomen verdienen en investeren in duurzame productiemethoden.”

– Marieke Leegwater, beleidsadviseur bij Solidaridad Europa

Over de Palmolie Barometer

De Palmolie Barometer 2025 is de tweede waarin duurzaamheid in de wereldwijde palmolie-industrie centraal staat. De eerste Palmolie Barometer verscheen in 2022. In samenwerking met verschillende partners publiceerde Solidaridad eerder ook Barometers over de cacao-, koffie- en katoenindustrie.