Een leefbaar inkomen voor kleinschalige boeren, mijnbouwers en andere arbeiders wordt steeds meer erkend als de oplossing voor meerdere problemen. Dit plaatste ons in 2019 in een uitstekende positie om deel te nemen aan de dialoog over de manier waarop dit bereikt kan worden. We hielpen met het formuleren van beleidskaders en regelgeving en hebben samen met onze partners in het bedrijfsleven zinvolle initiatieven opgezet. In november, op Black Friday, confronteerden we de bezoekers van onze pop-upwinkel in Amsterdam met de lage prijzen die boeren voor hun producten krijgen. Deze campagne trok de aandacht van zowel consumenten als de media en genereerde steun voor een meer gelijke verdeling van de marges in de toeleveringsketen.
ONTWIKKELINGEN 2019
HET BELANG VAN EEN LEEFBAAR INKOMEN
Er was een groeiend bewustzijn een duurzaam inkomen voor boeren, mijnbouwers en andere arbeiders belangrijk is. Publieke en private stakeholders kwamen steeds meer tot het besef dat de armoede in plattelandsgebieden de grondoorzaak van diverse problemen is. Als reactie hierop verbonden steeds meer bedrijven zich met de doelstelling van een leefbaar inkomen. Hoewel de stakeholders het nog niet eens zijn geworden over een tijdpad, is Solidaridad blij dat deze kwestie nu meer aandacht krijgt.
Er kwam steeds bredere kritiek op certificeringsregelingen en -overeenkomsten met landen van herkomst die op vrijwilligheid zijn gebaseerd en op de gevolgen van dit vrijwillige karakter voor duurzaamheidskwesties. Solidaridad riep op tot het invoeren van kaders van dwingende regelgeving zodat duurzaamheid de norm wordt en verleende actieve steun aan de ontwikkeling van deze kaders.
SOLIDARIDAD ALS VOORTREKKER
Dankzij een brede erkenning onder stakeholders van de voortrekkersrol van Solidaridad op dit gebied, hebben we advies kunnen verlenen over hoe beleid en regelgeving het meest effectief kan worden worden geformuleerd. Zo hebben stakeholders in de cacao-industrie de Europese Unie op ons advies met klem om wetgeving verzocht voor meer zorgvuldigheidseisen voor cacao en andere grondstoffen.
Een ander zeer actueel onderwerp in Europa in 2019 was de financieringmechanismen. Toch was opnieuw sprake van een sterke risicoaversie onder investeerders, waardoor in ontwikkelende landen slechts in beperkte mate in de landbouw werd geïnvesteerd. De traditionele banken hadden moeite om hun investeringen in deze sector op te voeren. Vandaar dat Solidaridad de lancering voorbereidde van PlusPlus, een nieuw platform voor crowdsourcing dat is bedoeld om boeren en ondernemers in de voedingsmiddelenindustrie in ontwikkelingslanden te ondersteunen met leningen van particulieren in Nederland.
INTENSIEVERE SAMENWERKING MET HET BEDRIJFSLEVEN
In het bedrijfsleven verschoof het zwaartepunt van duurzaamheid naar klimaatgerelateerde kwesties, biodiversiteit en plastic. Ook effectbeoordeling kreeg bijzondere aandacht. Het risico van “greenwashing” bleef echter bestaan: Sommige marktpartijen deden in het openbaar grote toezeggingen maar hadden vervolgens moeite om die toezeggingen gestand te doen en de financiële gevolgen ervan te dragen.
Desalniettemin is Solidaridad erin geslaagd om nieuwe relaties met partners in het bedrijfsleven aan te gaan en de relaties met bestaande partners te intensiveren. Solidaridad was actief in een breed scala aan bedrijfstakken, waaronder de palmolie-, de suikerriet- en de lederindustrie.
KERNACTIVITEITEN
PLEITBEZORGING
Wat activiteiten op het gebied van pleitbezorging betreft, heeft Solidaridad Europa de verwachtingen voor 2019 aanzienlijk overtroffen. De inspanningen van Solidaridad hebben rechtstreeks bijgedragen aan beter beleid en betere regelgeving en zodoende tot duurzamere en inclusievere toeleveringsketens. De goedkeuring van de vereenvoudigde regeling voor kleinschalige boeren (Simplified Smallholder Standard) van de Rondetafel voor Duurzame Palmolie betekent bijvoorbeeld lagere certificeringskosten voor boeren en makkelijker toegang tot subsidies. Dit is een belangrijke stap in het tegengaan van de marginalisering van kleinschalige boeren in de toeleveringsketen.
Andere belangrijke resultaten zijn de zestien beleidsaanbevelingen die Solidaridad heeft (mee)ontwikkeld, waaronder:
- aanbevelingen voor een initiatief van de Europese Unie voor het tegengaan van ontbossing (‛Deforestation Roadmap’);
- een herziening van het Fairtrade-keurmerk voor goud;
- bouwstenen voor een duurzame, circulaire economie voor textielproducten en schoeisel voor de Europese Commissie;
- aanbevelingen voor verbeteringen in de gedragscode voor juweliers.
Als resultaat van onze doorlopende inspanningen op het gebied van pleitbezorging op een aantal multi-stakeholderplatforms, zoals het textielconvenant, zijn 66 ondernemingen in 2019 begonnen met het invoeren van duurzamere inkoop- of productieprocessen.
Solidaridad heeft in 2019 relaties onderhouden en uitgebreid met een aanzienlijk aantal ondernemingen: 30 samenwerkingsverbanden gericht op duurzame en inclusieve toeleveringsketens, 11 samenwerkingsverbanden gericht op innovatie en drie strategische samenwerkingsverbanden. Hoewel het opbouwen en versterken van deze relaties goed verliep, verliep de uitbetaling van de toegezegde middelen minder vlot.
RELATIES MET DONOREN
De grootste donor van Solidaridad, zowel op Europees als mondiaal niveau, was opnieuw het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken. In het kader van het strategisch partnerschap met dit ministerie voerde Solidaridad in veel van de landen waar het actief is, regelmatig strategische dialogen met vertegenwoordigers van het ministerie en de Nederlandse ambassade en werd beleids- en andere informatie uitgewisseld.
Solidaridad werkte ook samen met de regeringen van Duitsland, Denemarken, Noorwegen, het Verenigd Koninkrijk en Zwitserland, hoofdzakelijk via de ministeries van Buitenlandse Zaken van die landen, en de Europese Commissie. De inkomsten afkomstig van regeringsdonoren waren aanzienlijk hoger dan begroot – bijna 29 miljoen euro, tegenover 24 miljoen euro in de begroting – als gevolg van nieuwe contracten met donoren als het Noorse agentschap voor ontwikkelingssamenwerking en de Europese Unie.
Inkomsten: 37 miljoen euro
De doelstelling voor de inkomsten per ultimo 2019 werd met werkelijke inkomsten van 37 miljoen euro ruim gehaald. Dit is te danken aan de groeistrategie van Solidaridad, die was gericht op diversificatie van donoren en versterking van bestaande samenwerkingsverbanden. We kregen nieuwe donoren, zoals de Europese Unie en Europese hulpinstellingen van staatswege.
In 2019 hebben we de weg geëffend voor nieuwe bedrijfsmodellen, zoals dienstverleningscontracten. Ook voorzagen we in meer doelgerichte steun voor de regionale expertisecentra van Solidaridad, specifiek gericht op het vergroten van de lokale capaciteit van fondsenwerving. Het strategisch partnerschap met het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken werd verder versterkt in voorbereiding op een verlenging van dit samenwerkingsverband voor de periode na 2020.
Sterke samenwerkingsverbanden voor maximaal effect
In 2019 zijn we doorgegaan met het versterken van de bestaande samenwerkingsverbanden en het leveren van de prestaties die we in bestaande contracten hebben toegezegd. Daarmee trachtten we ons te verzekeren van de verdere steun van onze partners om maximaal effect te behalen. We onderhielden bijvoorbeeld een onverminderd goede relatie met de Postcode Loterij, die in 2019 een niet-geoormerkte bijdrage van 1,35 miljoen euro deed.
Het is bemoedigend dat de donoren 75% van onze voorstellen goedkeurden. In Nederland werd meer gedoneerd en we ontvingen ook aanzienlijke bedragen uit erfenissen, wat ons in staat stelde om boeren en arbeiders in een aantal landen te helpen om beter in hun levensonderhoud te voorzien.
BELEIDSBEÏNVLOEDING
Het begrip duurzaamheid wordt steeds gebruikelijker en dit betekent dat regeringen een essentiële rol hebben in het stimuleren van deze verandering. De steun van regeringen is een belangrijke voorwaarde voor het bevorderen van een inclusieve omvorming van sectoren en om van duurzaamheid de norm te kunnen maken.
In 2019 hebben we actief steun verleend aan de ontwikkeling van regelgevingskaders. Ook hebben we zowel overheden als de particuliere sector beleidsadviezen gegeven om tot duurzamere en inclusievere toeleveringsketens te komen. Solidaridad en het VOICE Network deden gezamenlijk een oproep aan de Europese Unie tot het invoeren van wetgeving die cacaoboeren en andere producenten van grondstoffen moet verzekeren van een leefbaar inkomen . Deze oproep werd ondersteund door Barry Callebaut, Mars Wrigley, Mondelēz International, Rainforest Alliance en Fairtrade.
Nieuwe regeling voor kleinschalige palmolieboeren
De algemene vergadering van de Rondetafel voor Duurzame Palmolie gaf zijn goedkeuring aan de vereenvoudigde regeling voor kleinschalige boeren. Dit betekent lagere certificeringskosten voor boeren en makkelijker toegang tot subsidies. Dit is een belangrijke stap in het tegengaan van de marginalisering van kleinschalige boeren in de toeleveringsketen van palmolie.
Via de werkgroep Vrouwenrechten en Mijnbouw heeft Solidaridad aanbevelingen gedaan voor een internationaal initiatief inzake transparantie van winningsindustrieën (EITI). Deze aanbevelingen waren gericht op het verbeteren van de mondiale standaard. Hiermee wordt bevorderd dat het beheer van delfstoffen plaatsvindt op basis van transparantie en verantwoordingsplicht.
Conform deze aanbevelingen bevat de EITI-standaard nu ook expliciete eisen met betrekking tot gelijke rechten voor vrouwen in de mijnbouw. Voor de 53 landen waar de standaard van toepassing is, is dit een belangrijke stap voorwaarts in het beleid omtrent o.a. gendertransparantie en verantwoordingsplicht.
Grotere impact in de cacao-industrie
Na een jarenlange samenwerking met het VOICE Network voor de ontwikkeling van onze ‘cacaobarometer’ werd Solidaridad in 2019 een volledige partner van het netwerk, om de wereldwijde pleitbezorging voor een duurzame cacao-industrie een extra impuls te geven.
Onze gezamenlijke inspanningen met VOICE waren met name gericht op het versterken van de positie van kleinschalige cacaoboeren en de rol van nationale regeringen. Mede dankzij deze inspanningen stelden de regeringen van Ghana en Ivoorkust een referentieprijs voor leefbaar inkomen vast. Ondernemingen en bedrijfsorganisaties zegden toe het verschil met deze referentieprijs bij te betalen. Daarnaast kondigde Rainforest Alliance/UTZ voor de nabije toekomst de invoering van een verplichte premie in contant geld aan.
SAMENWERKING MET HET BEDRIJFSLEVEN
In 2019 hebben we de strategische partnerschappen met de ondernemingen Henkel, Syngenta en Stahl versterkt. Zo hebben we bijvoorbeeld samen met de Duitse fabrikant van chemische en consumentenproducten Henkel een innovatieve portefeuille van zeven veldprogramma’s ontwikkeld waarmee een duurzamere en inclusievere productie van en handel in palmolie worden ondersteund. Solidaridad en Henkel voerden een gezamenlijke strategische communicatie die erop was gericht de vraag naar duurzame palmolie te vergroten.
Samen met de fabrikant van landbouwproductiemiddelen Syngenta hebben we gewerkt aan manieren om kleinschalige boeren toegang te verschaffen tot betere productiemiddelen en diensten. We spraken over toekomstige strategieën voor het versterken van de samenwerking, waarbij de aandacht vooral uitging naar samenwerking op het gebied van duurzaam bodembeheer, duurzame gewasbescherming en duurzaam zaaigoed.
De derde strategische partner in het bedrijfsleven, Stahl, een wereldwijd opererende leverancier van chemische producten, heeft de ambitie om een leidende rol te spelen bij het bevorderen van een duurzame lederindustrie. Met Stahl werden in 2019 drie nieuwe initiatieven gestart. De portefeuille bestaat uit projecten in India, Ethiopië en Bangladesh.
Andere initiatieven – van koffie tot textiel
Solidaridad heeft in 2019 ook meerdere initiatieven uitgevoerd met andere partners in het bedrijfsleven. Daartoe behoorde onder meer een circulair koffieproject in Peru dat met Jacobs Douwe Egberts en Olam werd uitgevoerd, en een nieuw project met Coca Cola, Cutrale, Eckes-Granini en Innocent Drinks waarbij kleinschalige citrusboeren in Brazilië werden ondersteund bij het realiseren van een duurzame bedrijfsvoering.
ASN Bank financierde samen met QuizRR, een bedrijf dat opleidingen verzorgt, een proefproject voor het verbeteren van de arbeidsomstandigheden en loonadministratie in Chinese textielfabrieken. De kledingmerken H&M, ESPRIT en Kappahl wezen fabrieken in hun toeleveringsketen aan om deel te nemen aan dit project.
Nieuwe innovatiepartners in 2019
Solidaridad is in 2019 ook vijf nieuwe innovatiepartnerschappen aangegaan, met:
- de Aunexum Precious Metals Group, voor het ontwikkelen van laagtechnologische, kwikvrije, kleinschalige goudmijnbouw;
- Impact Facility, voor het creëren van een fonds waaruit impactinvesteringen in ambachtelijke en kleinschalige goudmijnbouw in Afrika worden gefinancierd;
- East-West Seed, een ontwikkelaar van zaaigoed, voor het verhogen van het inkomen van boeren en het bestrijden van ondervoeding;
- Raízen, de grootste producent van suikerriet bestemd voor de productie van ethanol in Brazilië, en de Nederlandse tak van elektriciteitsproducent RWE, voor het ontwikkelen van een toeleveringsketen voor duurzame pellets gemaakt van bagasse in Brazilië;
- de onlangs met Lendahand, ICCO en Truvalu opgerichte joint venture PlusPlus, voor het verstrekken van leningen aan middelgrote landbouw- en voedingsmiddelenbedrijven in Azië, Afrika en Latijns-Amerika.
De rol van IT in de palmolie- en suikerindustrie
We zijn een nieuw strategisch onderzoekspartnerschap aangegaan met de sectie “Data Science” van de Universiteit Tilburg. Centraal in dit partnerschap staan de palmolie- en suikerrietindustrie en het gebruik van informatietechnologie voor duurzame ontwikkeling in het algemeen.
KENNISMANAGEMENT EN LEREN
Het team ‛Kennismanagement en leren’ verstrekte adviezen voor de planning, monitoring en evaluatie van de ontwikkeling van tien nieuwe voorstellen. Het team ontwikkelde dertien leer- en onderzoekscasussen, zes benaderingswijzen voor gendergerelateerde projecten, initiatieven voor duurzame landschappen, alsook projecten in verband met palmolie, goud, maatschappelijk betrokken ondernemerschap en beleidsbeïnvloeding.
Het team formuleerde hiervoor richtlijnen en ontwikkelde hulpmiddelen, procedures en opleidingsmateriaal. Het formuleerde ook een opleidingsbeleid voor Solidaridad Europa en ondersteunde de ontwikkeling en uitvoering van verschillende cursussen.
COMMUNICATIE EN CAMPAGNES
Communicatie in het algemeen en campagnes in het bijzonder speelden een belangrijke rol bij het creëren en vergroten van de vraag naar duurzame producten, het aantrekken van donoren en het vergroten van de zichtbaarheid van Solidaridad Europa. Via onbetaalde publiciteit, met name online media, heeft Solidaridad Europa in 2019 in potentie meer dan tweehonderd miljoen mensen bereikt. Onbetaalde publiciteit was bijgevolg enorm belangrijk voor het vergroten van het merkbewustzijn.
In mei vierden we met onze partners in het bedrijfsleven, onze institutionele donoren en andere partners, onder meer in het maatschappelijk middenveld, de vijftigste verjaardag van Solidaridad en in december hielden we naar aanleiding van diezelfde gelegenheid een speciaal evenement voor onze Nederlandse particuliere donoren.
Een betere deal voor boeren eisen
Onze anti-Black-Friday-campagne heeft aanzienlijk bijgedragen aan de zichtbaarheid van Solidaridad in Nederland. De kernboodschap van de campagne – de oneerlijke verdeling van de marges in de toeleveringsketen – speelde goed in op de tijdgeest. De campagne werd in potentie door meer dan 24 miljoen mensen gezien en had een reclamewaarde-equivalent van 180.000 euro (exclusief televisie en radio).
Aandacht voor de benarde situatie van mijnwerkers
Solidaridad Europa was aanwezig op de vijftiende jaardag van de algemene vergadering van het intergouvernementeel forum over mijnbouw, mineralen, metalen en duurzame ontwikkeling en op de vergadering van de OESO over verantwoorde mineralen.
Bij beide gelegenheden vestigden we de aandacht op de positie van vrouwen die aan ambachtelijke en kleinschalige mijnbouw doen. Op de vergadering van de OESO onderstreepten we onze boodschap met een fototentoonstelling over dit onderwerp. De tentoonstelling werd gefinancierd vanuit het “Golden Line”-programma.
Media-aandacht rondom palmolie
We kregen uitgebreide media-aandacht naar aanleiding van de lancering van een palmolievrije margarine op de Nederlandse markt door het bedrijf ‘Flower Farm’. Toen het bedrijf misleidende informatie over palmolie verspreidde, ondersteunde Solidaridad een klacht van de nationale ketenorganisatie voor oliën en vetten bij de Reclame Code Commissie. Naar aanleiding van de uitspraak moest Flower Farm zijn branding en reclame-uitingen aanpassen.
Ook de zichtbaarheid van onze online media nam toe: Het aantal gebruikers van de website steeg met 27%, het aantal opgevraagde pagina’s met 83%, het aantal keren dat de website werd bezocht, met 25%, en ook op Linkedin kregen we meer dan 4000 nieuwe volgers. Het aantal abonnees op onze mondiale nieuwsbrief schoot omhoog van 7.800 naar 47.000.
FINANCIËN EN CONTROLE
2019 was een sterk boekjaar voor Solidaridad Europa met positieve resultaten. We groeiden aanzienlijk en diversifieerden onze inkomsten uit donoren. We kunnen met tevredenheid melden dat we 98% van onze totale uitgaven rechtstreeks aan onze doelstellingen hebben uitgegeven.
Middels een interne innovatiefaciliteit werden de medewerkers van Solidaridad aangemoedigd om ideeën aan te dragen voor het vergroten van het rendement op onze investeringen en de impact van onze acties op maatschappij en milieu. De reacties waren positief en leidden ertoe dat een gedeelte van het resultaat over 2019 ten gunste van een innovatiereserve werd gebracht. Uit deze reserve kunnen in 2020 innovatieprojecten worden gefinancierd en bestaande projecten worden uitgebreid. De rest van het positieve resultaat is toegevoegd aan de continuïteitsreserve van Solidaridad.
Lees meer: