Van slavernij naar scheve ketens

In de tijd van het kolonialisme – waarin de ketens voor grondstoffen als suiker, katoen en koffie zijn ontstaan – werden lokale inwoners ontmenselijkt en gedwongen tot arbeid, terwijl rijkdom werd weggevoerd naar Europa. Winst voor de één was afhankelijk van de uitbuiting van een ander. En hoewel slavernij officieel werd afgeschaft in 1863 (en pas echt in 1873, want mensen in Suriname werkten nog 10 jaar gedwongen door op de plantages) is die ongelijkheid is nooit écht verdwenen. 

Productieketens zijn vandaag de dag een stuk ingewikkelder: vaak zijn er tientallen partijen betrokken bij de weg van grondstof naar eindproduct. Van boeren, arbeiders en mijnwerkers aan het begin van de keten, tot tussenhandelaren, verwerkers, producenten, logistieke bedrijven, merken en supermarkten aan het eind. Maar onveranderd is dat de mensen aan het begin van de keten het minst verdienen. Zij krijgen slechts een klein deel van wat wij uiteindelijk betalen voor koffie, chocola, kleding of goud. En dat terwijl zij zwaar werk doen en de grootste risico’s lopen, zoals slechte werkomstandigheden, lage prijzen en de gevolgen van klimaatverandering. Ondertussen gaat de meeste winst naar bedrijven in het Globale Noorden, waar merken en winkels bepalen hoeveel iedereen verdient. Zo blijft ongelijkheid bestaan.

Doorwerking tot vandaag

Trans-Atlantische slavernij en moderne slavernij of uitbuiting zijn niet hetzelfde, maar de huidige ongelijkheid in de wereld komt wel voort uit ons koloniale verleden. In cacao, koffie en palmolie – sectoren waarin Solidaridad onder andere actief is – is het duidelijk zichtbaar. Koffieboeren in Latijns-Amerika hebben vaak geen zeggenschap over hun eigen land of arbeidsvoorwaarden. Cacaoboeren in West-Afrika leven nog steeds onder de armoedegrens. En ook kleine palmolieboeren verdienen geen leefbaar inkomen. Net zoals vroeger wordt uitbuiting nog te vaak genegeerd, weggepoetst of gebagatelliseerd.

Kijktip: Reclaiming Cocoa

Zien hoe kolonialisme doorwerkt in de cacaoketen? Bekijk de documentaire ‘Reclaiming Cocoa’:

Bouwen aan eerlijke ketens

Solidaridad vindt dat echte duurzaamheid niet alleen gaat over de natuur, maar óók over rechtvaardigheid. Daarom werken we wereldwijd aan het doorbreken van ongelijkheid in ketens:

  • We versterken de positie van boeren en arbeiders. Door trainingen, toegang tot eerlijke financiering en ondersteuning bij certificering helpen we hen meer waarde uit hun werk te halen.
  • We pleiten voor wetgeving die verantwoord ondernemen afdwingt.
  • We werken samen met bedrijven om hun productieketens te verduurzamen.
  • We inspireren mensen om te kiezen voor producten waar de makers eerlijk voor beloond zijn.

Alleen door het verleden onder ogen te zien, kunnen we een rechtvaardige toekomst bouwen.

Keti Koti is niet alleen een moment van herdenking, maar ook van reflectie: op vrijheid, gelijkheid en herstel. Bij Solidaridad zien we dat als een oproep tot actie. We kunnen pas echt spreken van een rechtvaardige wereld als onze handelsketens eerlijk, transparant en inclusief zijn – van boer tot consument.

Wat jij kan doen tijdens Keti Koti 👇

Verder lezen?
Meer Nieuwsberichten