In actie na verwoestende stormen

Kleinschalige boeren getroffen

De twee stormen – onderdeel van een ongekend heftig orkaan-seizoen – zorgen voor overstromingen, aardverschuivingen, en algehele verwoesting van dorpen en velden. Meer dan 5 miljoen mensen werden direct getroffen. Het gaat om inwoners van Nicaragua, het zuiden van Mexico, de caribische eilanden, maar vooral ook kwetsbare gemeenschappen in Guatemala en Honduras. Armoede, onveiligheid en het gevecht tegen het coronavirus maakte hier het leven al steeds moeilijker. 

Directe effecten klimaatverandering

November valt midden in het orkaanseizoen. Hoewel stormen in deze periode dus te verwachten zijn in Midden-Amerika, zien klimaatwetenschappers deze twee stormen als een direct effect van klimaatverandering. Niet alleen het aantal stormen per seizoen, maar ook de hevigheid van de stormen breekt records. 

De opwarming van het oceaanwater en een warmere, vochtige atmosfeer, zorgen ervoor dat stormen heftiger worden: er valt meer regen en de wind neemt toe. Zo ontwikkelde Eta zich in een recordtijd tot een storm van categorie 4 op de schaal van Saffir-Simpson, en werden er met Iota windsnelheden van 230 km/uur gemeten, met uitschieters tot 270 km/uur. Situaties waarbij zulke ernstige stormen elkaar opvolgen zullen de komende decennia steeds vaker voorkomen.

Eén crisis te veel

De coronacrisis zorgde in de maanden voorafgaand aan deze twee natuurrampen al voor een extreme recessie in Honduras en Guatemala. De werkeloosheid was al enorm gestegen, maar na Eta werd een daling van het BBP in Honduras geschat op 20%. Nadat ook Iota zo snel daarna over raasde, gaven de regeringen van Honduras en Guatemala aan niet opgewassen te zijn tegen deze dubbele natuurramp.

De eerste maanden van wederopbouw verliepen dan ook moeizaam, alleen al omdat meer dan 1440 wegen en vele bruggen zijn weggespoeld waardoor het is lastig om rurale gebieden te bereiken.

“Boots on the ground”

Solidaridad werkt al jarenlang in de regio. In deze moeilijk bereikbare gebieden van Honduras en Guatemala werken we veel samen met kleinschalige boeren en (voedsel-)producenten. (bijvoorbeeld in het RSPO-certificeringsproject in Guatemala en het Cocoa and Chocolate Women Network in Honduras).

Hoewel deze boeren vaak een exportproduct telen (zoals cacao of palmolie), verbouwen zij daarnaast ook altijd voedselgewassen zoals maïs en aardappels voor hun familie en directe omgeving. Deze belangrijke bron van voedsel is nu op de meeste plekken volledig weggespoeld. Solidaridad werkt deze maanden dan ook hard mee aan de wederopbouw, zodat kleinschalige boeren zo snel mogelijk weer kunnen oogsten. 

Op de lange termijn

Natuurrampen zoals deze laten zien dat kleinschalige boeren in Midden-Amerika op dit moment onevenredig hard geraakt worden door de klimaatcrisis. Niet alleen wonen en werken zij in de kwetsbaarste gebieden, zij ontvangen nog te vaak geen eerlijke prijs voor hun producten. Op de korte termijn kunnen we bijdragen aan de wederopbouw. Op de langere termijn zullen boeren een eerlijke prijs moeten ontvangen zodat zij investeringen kunnen doen om zich te weren tegen klimaatverandering.