Het goud in onze juwelen en onze smartphones komt deels uit mijnen in Afrika. Als wij aan mijnen denken, denken we gewoonlijk aan grootschalige, industriële mijnen. Maar dat is niet het hele verhaal. Wereldwijd zijn er rond de 25 miljoen mensen werkzaam in kleinschalige mijnen (3 miljoen in de industriële sector) en meer dan 100 miljoen mensen indirect afhankelijk van de kleinschalige winning van goud. Sinds de 2009 OESO-richtlijnen voor verantwoorde productieketens, is er ook in de mijnwinning vooruitgang geboekt op het gebied van milieu en arbeidsomstandigheden. De rol van vrouwen is echter onderbelicht. Culturele barrières en gender- gerelateerde discriminatie maken dat zij het slechtst betaalde en laagst gekwalificeerde werk doen rond de mijnen. Seksuele intimidatie, seksueel en gender-gerelateerd geweld en “transactional” seks maken vrouwen kwetsbaar voor ongewilde zwangerschappen en het risico op hiv/aids en soa’s. Dit heeft een grote impact op deze vrouwen, hun familie en de gemeenschappen waar ze in leven. En uiteindelijk heeft het consequenties voor de goud industrie in zijn geheel.
Foto: Merel van den Enden voor Solidaridad
Amina Tahiru en Tina Mwasha
Samen met BSR en het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken organiseert Solidaridad twee events tijdens het OESO 2018 Forum on Responsible Mineral Supply Chains in Parijs. Tijdens dit jaarlijkse evenement komen vertegenwoordigers van de private en publieke sector in de goud industrie samen om te discussiëren over verantwoorde winning. Solidaridad heeft Amina Tahiru en Tina Mwasha uitgenodigd om de industrie toe te spreken. Vandaag, 16 april, luisteren bedrijven en beleidsmakers naar hun verhalen over de moeilijkheden die vrouwen tegenkomen in de mijn industrie. Tahiru heeft zelf mijnen in Ghana en is een vrouwenrechtenactiviste: “vrouwen in mijnen in Ghana lopen tegen heel veel problemen aan, niet alleen de veiligheidsissues. Ze hebben geen toegang tot financiering en komen niet aan goede mijn grond. Ze krijgen niet dezelfde kansen op concessies als mannen. Zonder technische training kunnen ze hun productiviteit niet verhogen.”
Mwasha was de eerste vrouwelijke mijningenieur in Tanzania en werkt al 30 jaar in de kleinschalige mijnbouw als onderzoeker en trainer. Zij heeft onderzoek gedaan naar de positie van vrouwen in mijnen en weet net als Tahiru als geen ander waar vrouwen tegenaan lopen: “in Tanzania, weigeren mannen in de mijnwereld om vrouwen ook maar enkele beslissingsbevoegdheid te geven. Wat overblijft voor die vrouwen is het laagst gekwalificeerde en slechtst betaalde werk in de mijnen.”
“Vrouwen in de mijnbouw kennen veel problemen, simpelweg doordat ze vrouw zijn. Ze zijn niet veilig en hebben niet de mogelijkheid het beste uit hun leven te halen. We moeten hen versterken en vertrouwen geven.” Amina Tahiru
The Golden Line
Solidaridad heeft, in samenwerking met Simavi en Healthy Entrepeneurs het Golden Line programma geïnitieerd in 2016. In dit project worden vrouwen in gemeenschappen rondom kleinschalige goudmijnen in Ghana en Tanzania ondersteunt om een betere positie te krijgen in de mijn. Deze twee landen zijn respectievelijk de grootse en op drie na grootse goudproducenten van Afrika. Zo’n 1 miljoen mensen zijn daar werkzaam in de goudsector. Tussen de 25 en 50% van de werknemers in de kleinschalige mijnbouw is vrouw. Heske Verburg, directeur Solidaridad Europe: “met dit programma werken we aan betere arbeidsomstandigheden voor vrouwen in de mijnen en de ontwikkeling van hun vaardigheden en kennis. Zo helpen we ze meer uit zichzelf te halen en meer inkomsten voor hun gezin te genereren. Tegelijkertijd stimuleren we bedrijven om verantwoord goud in te kopen van mijnen die produceren met respect voor vrouwenrechten. Daarnaast bepleiten we gender-sensitief beleid bij overheden en multi stakeholder initiatieven.”
Wil je meer weten over onze goudprogramma's? Meer informatie vind je op onze goudpagina