Werken in het steenafval

In het steenafval van goudmijnen zijn nog kleine hoeveelheden goud te vinden. Voor grote bedrijven is het niet winstgevend om dat eruit te halen. De pallaqueras zoeken naar die goudhoudende stenen, verwerken het en verkopen het goud. Ook zij verdienen er weinig aan, maar de vrouwen komen vaak uit een omgeving waar diepe armoede en werkloosheid heerst. Als pallaquera slagen ze er toch in om een inkomen te verdienen voor henzelf en hun gezinnen.

In alle stadia van het werk lopen de pallaqueras gevaar. Ze dragen bijvoorbeeld geen beschermende kleding, waardoor rondvliegende stenen hoofdwonden kunnen veroorzaken. Eenderde van de vrouwen is alleenstaand. De meerderheid draagt naast haar werk de verantwoordelijkheid voor het huishouden en de zorg voor de kinderen. Ondanks deze gevaren zetten de vrouwen door.

Het werk van de vrouwen is informeel. Daarom mogen ze geen officiële, wettelijk gereguleerde transacties aangaan. Ze kunnen hun goud dus alleen op de informele markt verkopen, waar ze een lagere prijs krijgen en risico lopen op uitbuiting. Ze ontvangen gemiddeld een inkomen van 60 tot 166 dollar per maand, ver onder het minimumloon van 280 dollar in Peru. De pallaqueras vormen een gemarginaliseerde groep in de samenleving, die onzichtbaar is in de goudketen.

Maria, Peruaanse pallaquera: ‘We ontdekten dat in het steenafval van de mijn nog goud te vinden was. Dit probeerden we te verzamelen. Zo ontstond het pallaqueo.’

Niet meer wegkijken

Een eerste stap om een formele positie te realiseren voor pallaqueras, is de erkenning van hun bestaan en werkzaamheden. Daarvoor moet er eerst meer officiële informatie bekend worden. Samen met partner Red Social en met financiering van de Europese Unie voert Solidaridad een onderzoek uit naar de pallaqueras in drie provincies in Peru. Het is het allereerste kwantitatieve onderzoek naar deze groep.

Uit het onderzoek blijkt dat het pallaqueo een van de belangrijkste economische activiteiten is voor  vrouwen in Peruaanse mijnbouwgebieden. In de provincies Puno, Arequipa en Ayacucho werken bijna 17.000 vrouwen als pallaquera. Het onderzoek geeft inzicht in hun werk- en woonomstandigheden.

16.395

pallaqueras in Puno, Arequipa en Ayacucho

75%

verdient minder dan het minimumloon

50%

heeft geen zorgverzekering

Een eerste stap

Door de publicatie van het onderzoek is de Peruaanse regering zich bewust geworden van de rol van de pallaquera. In 2018 zijn pallaqueras voor het eerst erkend in een officieel decreet van de regering. Het Ministerie van Mijnbouw en Energie Puno verklaarde dat verschillende traditionele en kleinschalige mijnbouwpraktijken officieel het recht krijgen om legale handelsafspraken te maken met verwerkers en goudhandelaren. Het ‘pallaqueo’ werd daar specifiek bij benoemd. Voor de pallaqueras is het een historisch moment.
Het betekent nog niet dat individuele pallaqueras betere werkomstandigheden krijgen. Om zelf officieel geregistreerd te worden, moeten groepen pallaqueras een formaliseringsproces doorlopen dat bestaat uit zes fases en maar liefst 91 verschillende taken. De pallaqueras moeten zich verenigen en een hoop formulieren invullen. Ze missen de kennis voor dit ingewikkelde proces en de overheid heeft onvoldoende capaciteit om ze hierbij te begeleiden. Solidaridad kan hier een belangrijke rol in spelen.

Wat kun jij doen?

Als je een gouden sieraad koopt, vraag dan je juwelier naar de herkomst. Zo maak je duidelijk dat je duurzame mijnbouw belangrijk vindt.